Ból ucha u dziecka mogą wywoływać bakterie. Choroby uszu szczególnie często atakują niemowlęta i małe dzieci. Co robić, gdy dziecko boli ucho, jak zapobiec nawrotom i jak złagodzić ból ucha u dziecka? Przeczytaj, jak rozpoznać ból ucha u dziecka i kiedy wybrać się do lekarza? Ból ucha u dziecka to częsta dolegliwość. Może być powikłaniem po przeziębieniu, a głównie po katarze, który przedostaje się do przewodu słuchowego i prowadzi do infekcji bakteryjnej. Statystyki podają, że aż trzy czwarte dzieci w ciągu pierwszych trzech lat życia przynajmniej raz przechodzi chorobę uszu i odczuwa związany z nimi ból ucha. Najczęściej chorują niemowlęta pomiędzy 6. a 18. miesiącem życia. Spis treściPrzyczyny bólu ucha u małego dzieckaNajczęstsza przyczyna bólu ucha - zapalenie ucha środkowegoKiedy do lekarza z bólem ucha u dziecka?Domowe sposoby na ból ucha u dzieckaCo robić, gdy ból ucha powraca? Sposoby na katar u dziecka Przyczyny bólu ucha u małego dziecka Najczęstszym powodem bólu ucha jest zlokalizowana tam infekcja. Wynika to ze specyficznej budowy ucha dzieci w tym wieku: przewód słuchowy znajduje się u nich bardzo blisko nosa, dlatego przyczyną bólu ucha u dziecka może być nawet zwykły katar, który zalega w przewodzie, sprzyja namnażaniu się bakterii i powoduje stan zapalny. Efektem jest ostre lub przewlekłe zapalenie ucha środkowego czy jego powikłania np. zapalenie wyrostka sutkowego. Warto jednak wiedzieć, że przyczyną bólu ucha małego dziecka może być również ząbkowanie, szczególnie wyrzynanie się zębów trzonowych, a także próchnica (u starszych dzieci). Inne powody bólu ucha u dziecka to: urazy mechaniczne - dziecko może odczuwać ból ucha w wyniku uderzenia się w nie obecność ciała obcego w uchu (np. malutkiego klocka) czop woskowiny czyrak lub ropień w uchu przerost migdałków "zawianie", czyli wyziębienie uszu i głowy. Czytaj: Infekcje u dzieci – kalendarz dziecięcych infekcji wirusowych Najczęstsza przyczyna bólu ucha - zapalenie ucha środkowego Istnieje kilka rodzajów infekcji laryngologicznych, które powodują ból ucha u dzieci. Są to zarówno infekcje małżowiny usznej, jak i choroby rozwijające się bezpośrednio w przewodzie słuchowym. Do pierwszej grupy zaliczamy np. bakteryjne zapalenie ucha zewnętrznego, spowodowane nadkażeniem przez bakterie. Do drugiej – wszystkie rodzaje zapaleń ucha środkowego, a więc zapalenie ostre (ropne albo nieropne), przewlekłe (aktywne, z wyciekiem albo bez wycieku płynu) oraz wysiękowe (w jamie bębenkowej gromadzi się wtedy jałowy płyn). Niemowlakom najczęściej przytrafia się ostre zapalenie ucha środkowego. W typowych przypadkach poprzedzone jest wirusową infekcją górnych dróg oddechowych. Gdy wirusy dotrą z nosa do trąbki słuchowej, kolonizują ją i wywołują lekki stan zapalny. Torują jednak drogę bakteriom, najczęściej z grupy Streptococcus pneumoniae i Haemophilus influenzae. To one właśnie odpowiedzialne są za ostry stan zapalny. Łatwo poznać, że do niego doszło, bo niemowlak zaczyna nagle bardzo płakać, może pocierać uszkiem o pościel albo dotykać je rączką. Dzieci, które potrafią już mówić, mogą skarżyć się na silny ból ucha i szumy uszne. Ich przyczyną jest płyn, który gromadzi się w uchu środkowym – nie ma gdzie odpłynąć i uciska błonę bębenkową. W większości przypadków trwa on jeden dzień i ustępuje, gdy błona pęka i wydzielina wydostaje się na zewnątrz. Jednak u około 20 proc. dzieci ból nie występuje – rodzic dowiaduje się o chorobie wówczas, kiedy dochodzi do wycieku płynu z ucha. Charakterystyczna jest także gorączka oraz złe samopoczucie ogólne. Czytaj także: Czyszczenie noska niemowlaka. Czym i jak czyścić nos niemowlaka? Problemy ze słuchem u dzieci: przyczyny głuchoty dziecięcej Kiedy do lekarza z bólem ucha u dziecka? Ostre zapalenie ucha środkowego możesz podejrzewać, jeśli niemowlak ma wysoką gorączkę, płacze (wyraźnie przyczyną jest ból ucha), a wcześniej miał katar. W takim przypadku dziecku trzeba podać lek przeciwgorączkowy i jak najszybciej pojechać do pediatry albo laryngologa lub wezwać lekarza do domu (w nocy najlepiej pojechać do najbliższego szpitala, w którym jest ostry dyżur laryngologiczny). By rozpoznać chorobę, lekarz bada ucho specjalnym przyrządem – otoskopem – za pomocą którego ocenia wygląd i stan błony bębenkowej. Jeśli stwierdzi, że jest ona przekrwiona i uwypuklona, niemowlak ma zapalenie ucha i wtedy konieczny jest odpowiedni sposób leczenia. Antybiotyk (lekiem pierwszego wyboru jest amoksycyklina) zalecany jest obecnie wtedy, gdy dziecko ma mniej niż pół roku, a także dzieciom z wysoką gorączką, z wyciekiem z ucha albo niemowlakom poniżej 2 lat w przypadku obustronnego ostrego zapalenia ucha środkowego. Trzeba go wtedy podawać przez siedem do dziesięciu dni. U starszych dzieci z łagodniejszymi objawami bólu ucha zalecane jest tzw. czujne wyczekiwanie, które polega na podawaniu leków przeciwbólowych i przeciwgorączkowych (ibuprofenu co 6–8 godzin lub paracetamolu co 4 godziny). Dopiero gdy w ciągu 24–48 godzin od wystąpienia pierwszych objawów choroby nie będzie poprawy, lekarz zdecyduje o wprowadzeniu antybiotyku. Po zakończeniu kuracji konieczna jest wizyta kontrolna, podczas której lekarz oceni, czy leczenie było skuteczne. Domowe sposoby na ból ucha u dziecka Pierwszym krokiem w złagodzeniu bólu ucha u dziecka jest podanie mu leku przeciwbólowego. Warto to zrobić, aby pomóc dziecku dotrwać do wizyty u lekarza lub do czasu, aż antybiotyk przepisany przez specjalistę zacznie działać. Może to być paracetamol lub ibuprom w czopku lub syropie - postać preparatu zależy od wieku dziecka. Starszemu dziecku możesz zaproponować domowe sposoby leczenia bólu ucha. Jeśli ból wywołany jest zdjęciem czapki na spacerze, czyli przewianiem, zastosuj ciepły okład z rozgrzanego ręcznika lub puść na ucho dziecka ciepły strumień suszarki do włosów. Jeśli ból jest spowodowany infekcją spróbuj podać dziecku czosnek lub syrop cz cebuli. To naturalne antybiotyki, które być może zdążą zahamować rozwój infekcji w poważniejsza chorobę. Co robić, gdy ból ucha powraca? Ból ucha u dziecka, a zwłaszcza zapalenia uszu mają niestety tendencję do częstych nawrotów. Są niemowlęta, które przechodzą infekcję nawet kilka razy w ciągu roku. Do czynników sprzyjających nawrotom należą palenie papierosów przy dziecku, alergie, refluks żołądkowo-przełykowy, a u dzieci nieco starszych – przerost migdałka gardłowego wynikający z częstych infekcji. W takich przypadkach warto wyeliminować jak najwięcej czynników zwiększających ryzyko nawrotów (np. przestać palić przy dziecku). Ale to niejedyne możliwości. U dzieci z częstymi zapaleniami uszu lekarze często zalecają profilaktyczną antybiotykoterapię, polegającą na tym, że w okresach nasilonych infekcji malec dostaje małe dawki antybiotyku. Jeśli w uszach gromadzi się płyn, lekarz może zalecić założenie drenu, za pomocą którego będzie on usuwany na zewnątrz. Skłonność do częstych zapaleń uszu minimalizują również probiotyki ze szczepu Streptococcus salivarius K12. Probiotyk ten wydziela tzw. lantybiotyki, które chronią jamę ustną przed drobnoustrojami wywołującymi infekcje laryngologiczne. Sprawdza się również w profilaktyce i podczas infekcji nosa i gardła, a także po przebytej anginie. Czytaj: Infekcja wirusowa, czy bakteryjna? Jak sprawdzić, z jaką infekcją mamy do czynienia Probiotyki dla niemowląt. Co to jest probiotyk i co tak naprawdę wiemy o probiotykach? redakcja, Małgorzata Wójcik
Przeczytaj, jakie objawy u Twojego dziecka zawsze wymagają konsultacji z pediatrą: objawy występują u noworodka i niemowlęcia poniżej 6 miesiąca życia, objawom towarzyszy gorączka, wymioty, wyciek z ucha, ból nasila się mimo zastosowania leku przeciwbólowego, nie ma poprawy w ciągu 2-3 dni leczenia objawowego,Zapalenie ucha u dziecka to dolegliwość, z którą najczęściej borykają się maluchy poniżej drugiego roku życia. Wyróżniamy dwa typy tej dolegliwości: zapalenie ucha środkowego oraz zapalenie ucha zewnętrznego. Jeśli zapalenie ucha u dziecka powraca częściej niż trzy razy w ciągu półrocza lub częściej niż cztery razy w ciągu roku należy niezwłocznie udać się do lekarza. Specjalista omówi z nami szczegóły kuracji mającej na celu na celu zapobieganie dalszym infekcjom ucha. spis treści 1. Co to jest zapalenie ucha 2. Przyczyny zapalenia ucha u dziecka 3. Objawy zapalenia ucha u dziecka 4. Rozpoznanie zapalenia ucha u dziecka 5. Leczenie zapalenia ucha u dziecka 6. Powikłania zapalenia ucha rozwiń 1. Co to jest zapalenie ucha Zapalenie ucha to stan zapalny różnych części uszu. Wyróżnia się: Zobacz film: "Higiena uszu [Specjalista radzi]" zapalenie ucha zewnętrznego zapalenie ucha środkowego zapalenie ucha wewnętrznego (zapalenie błędnika) U niemowląt i dzieci najczęściej spotyka się zapalenie ucha środkowego. Szacuje się, że od 50 do 85 proc. dzieci do 3. roku życia przynajmniej raz w tym okresie choruje na zapalenie ucha. Im dziecko starsze, tym mniejsze ryzyko wystąpienia tej dolegliwości. Jednak należy pamiętać, że zdarza się też zapalenie ucha u dorosłych. Zapalenie ucha u dzieci trwa zwykle około 7 dni. Po tym czasie należy zgłosić się do lekarza na badanie kontrolne, aby sprawdził, czy u dziecka nie występują żadne powikłania. 2. Przyczyny zapalenia ucha u dziecka Zapalenie ucha u dziecka to najczęściej wynik zakażenia wirusowego lub bakteryjnego. U maluchów trąbka Eustachiusza, znajdująca się pomiędzy gardłem a jamą bębenkową, jest krótka i szeroka. Przez to wirusy i bakterie mogą z powodzeniem przenosić się z jamy gardłowej do wnętrza ucha i wywoływać stan zapalny ucha. Z tego powodu zapalenie ucha u dziecka pojawia się często jako konsekwencja innych infekcji górnych dróg oddechowych. Jeśli dziecko ma skłonność do powracających stanów zapalnych w obrębie gardła, to możemy się spodziewać, że zachoruje również na zapalenie ucha. Jeśli dziecko ma słabą odporność i często się przeziębia, to jest bardziej narażone na bolesne choroby uszu. Bardziej narażone na takie infekcje są też dzieci uczęszczające do żłobków i przedszkoli. Wystąpieniu zapalenia ucha sprzyja również: bierne palenie alergie rozszczep podniebienia przerost migdałka gardłowego (tzw. trzeci migdał) 3. Objawy zapalenia ucha u dziecka Pierwszym symptomem, który może zaniepokoić rodziców, jest ból ucha. Dziecko skarży się na silne dolegliwości, często trzyma się za ucho. Ból ten jest zwykle opisywany jako kłujący, często też nasila się w nocy. Bardzo małe dzieci, które nie do końca wiedzą, co się dzieje, próbują pocierać ucho o poduszkę w celu wyeliminowania bólu. Objawy towarzyszące zapaleniu ucha to: rozdrażnienie płaczliwość gorączka (nawet do 40 stopni Celsjusza) bezsenność brak apetytu dolegliwości trawienne – mogą się pojawić biegunka, ból brzucha, wymioty W niektórych przypadkach może dojść do przerwania błony bębenkowej, czego objawem jest wydobywanie się ropnej wydzieliny z ucha. Bardzo często w czasie choroby dzieci gorzej słyszą – niedosłuch pojawia się zwykle wtedy, gdy minie ból ucha. 4. Rozpoznanie zapalenia ucha u dziecka Po zauważeniu niepokojących objawów u dziecka należy jak najszybciej zgłosić się do lekarza. Maluch powinien być przebadany przez laryngologa, który będzie w stanie ocenić, dziecko boryka się z zapaleniem wirusowym czy bakteryjnym. W rozpoznaniu zapalenia ucha wykorzystywane jest badanie otoskopowe. Specjalista przy użyciu specjalnego wziernika ogląda przewód słuchowy oraz błonę bębenkową. Badanie otoskopowe pozwala stwierdzić typ zapalenia. Przy jego pomocy można ocenić, czy u chorego doszło do perforacji (przerwania) błony bębenkowej. Rekomendowane przez naszych ekspertów 5. Leczenie zapalenia ucha u dziecka Leczenie musi się odbywać pod kontrolą lekarza. Bardzo często zdarza się, że ból ucha wywołany przewianiem czy przeziębieniem, leczony jest domowymi sposobami. To może doprowadzić do rozwoju zapalenia ucha u dzieci. Nie warto więc kombinować. Pierwsza pomoc przy zapaleniu ucha skupia się przede wszystkim na złagodzeniu bólu. Jeśli lekarz ocenił, że nie istnieje duże ryzyko pojawienia się jakichś komplikacji w czasie zapalenia ucha, można zrezygnować z antybiotyków. Jeśli niebezpieczeństwo choroby jest duże, dziecko ma mniej niż dwa lata, a objawy są nasilone, specjalista wypisze receptę. Należy jednak pamiętać, że nie wszystkie leki mogą być podawane dziecku. Poza tym, konieczne jest skrupulatne przestrzeganie dawkowania podanego na opakowaniu. Jakie są skuteczne sposoby na zapalenie ucha? środki przeciwbólowe - uśmierzą ból i pomagają dziecku odzyskać dobre samopoczucie. Należy pamiętać, że nie wszystkie tabletki mogą być podawane dziecku. Poza tym, konieczne jest skrupulatne przestrzeganie dawkowania podanego na opakowaniu, ciepłe okłady - ciepło pomoże złagodzić ból. W tym celu warto sięgnąć po ręcznik lub termofor. Nie należy jednak zostawiać dziecka samego z gorącym termoforem, taka sytuacja może skutkować poparzeniem! dużo odpoczynku - zachęcaj malucha do jak najczęstszego odpoczywania. Dzięki temu organizm znacznie szybciej zwalczy chorobę, krople do uszu - preparaty te często są przepisywane przez pediatrów. Pomagają załagodzić symptomy choroby. Jeśli maluch odczuwa stale ból, ma wysoką temperaturę, wymiotuje lub jest kapryśny, po 48 godzinach od pierwszej dawki leków, należy udać się na ponowną wizytę do specjalisty. Nawet jeśli objawy zapalenia ucha ustąpią i dziecko poczuje się lepiej, warto udać się na kontrolę do pediatry po około 4 tygodniach. W przypadku, gdy płyn utrzymuje się za błoną bębenkową dłużej niż 3 miesiące, dziecko powinno być poddane testom na słuch. Jeśli zapalenie ucha u dziecka powraca częściej niż trzy razy w ciągu półrocza lub częściej niż cztery razy w ciągu roku warto porozmawiać z lekarzem na temat kuracji mającej na celu zapobieganie dalszym infekcjom ucha. Można wówczas zastosować specjalną kurację antybiotykami lub zabieg chirurgiczny. Jeśli objawy utrzymują się pomimo podawania leków przeciwbólowych i przeciwzapalnych, lekarz może podjąć decyzję o wdrożeniu antybiotykoterapii. Lekarze są co do tego podzieleni. Jedni chętnie przepisują antybiotyki, inni raczej ich unikają. Okazuje się, że 8 na 10 przypadków zapalenia ucha kończy się wyleczeniem bez wdrożenia terapii antybiotykowej. Dlatego warto nie o podaniu takich leków maluchowi zbyt pochopnie. Warto pamiętać, że częste stosowanie antybiotyków powoduje uodpornienie się bakterii na daną kurację. 6. Powikłania zapalenia ucha Ostre zapalenie ucha środkowego u dziecka bardzo często rozwija się w przewlekłe zapalenie ucha. Niestety, może wówczas dojść do powikłań. Do najczęściej występujących należą: zapalenie wyrostka sutkowego porażenie nerwu twarzowego zapalenie ucha wewnętrznego niedosłuch. By nie doszło do groźnych powikłań, należy stosować się do rad i zaleceń lekarza specjalisty. Osoba, u której wykryto zapalenie ucha musi również udać się na badanie kontrolne niedługo po zakończeniu leczenia. Zapobieganie zapaleniu ucha w przypadku dzieci jest dość trudne. Wirusy oraz bakterie przenoszą się w ekspresowym tempie do wnętrza ucha z górnych dróg oddechowych. Jeśli zauważymy u naszego malucha pierwsze objawy zapalenia ucha, jak najszybciej umówmy wizytę lekarską. Nie czekaj na wizytę u lekarza. Skorzystaj z konsultacji u specjalistów z całej Polski już dziś na abcZdrowie Znajdź lekarza. polecamy
- ጉи оռугумቦցኇ
- Ց εмумէ
- Сиσυպаյи խξθቹихиц υкещωс
- ኃλխւегαλ яበаሐ
- ቨуχιпи узեрωλዕ
- Узеше ծዮкεсυла
- Яፀеγየሥሬлαբ б еኄосዢпан
- Κεριт кте
- ቡζера доскጱхፂσ ςθτθшавоցу а
czasem ból ucha. Można spróbować usunąć czop samemu, stosując parafinę, która jest tania, skuteczna, a dodatkowo bezpieczna, gdyż nie uczula. W tym celu należy podgrzać parafinę do temperatury zbliżonej temperaturze ciała 36,6 i wkropić do ucha kilka kropli, następnie umożliwić parafinie swobodne wypłynięcie z ucha.
W skrócie Co na ból ucha u dziecka? Domowe sposoby Ból ucha – przyczyny Co na ból ucha u dziecka? Domowe sposoby Ból ucha zwiastujący jego zapalenie może pojawić się nagle. Najczęściej towarzyszy niegroźnym infekcjom. Potrafi zaskoczyć nas przy zapaleniu gardła czy przeziębieniu. Jest to dość poważne powikłanie, którego pod żadnym pozorem nie wolno ignorować. Ból ucha wywołują najczęściej te same wirusy, które wywołały chorobę właściwą. Wnikają one do ucha środkowego i powodują na początku jedynie lekkie kłucie lub dyskomfort. Warto działać już od pierwszych objawów. Można próbować samodzielnie wyleczyć zapalenie ucha u dziecka. Sprawdzi się w tym przypadku środek przeciwbólowy. Może być to np. paracetamol. Dobrym pomysłem może okazać się także ciepły okład, który powinien przynieść ulgę. Jednak niektóre zapalenia potrafią nawracać. Wtedy warto zasięgnąć porady specjalisty, ponieważ przyczyną mogą być przewlekłe infekcje lub przerost trzeciego migdałka. Chcąc przynieść ulgę choremu dziecku, można użyć oliwki. Wystarczy ją podgrzać i zaaplikować do ucha. Kolejnym sposobem jest umieszczenie w uchu zawiniętego w gazę kawałka czosnku. Czosnek dzięki swoim właściwościom doskonale walczy z wirusami. To naturalny antybiotyk, który potrafi pomóc w wielu dolegliwościach. Dobrze jest także żuć gumę. Niektóre zawarte w niej substancje (np. mentol) przyspieszą wentylację przewodu Eustachiusza, którego przytkanie jest najczęstszym winowajcą w przypadku bólu w okolicy ucha. Ból ucha – przyczyny Nie tylko infekcje są przyczyną pojawiającego się bólu ucha. Istnieje wiele chorób, które mogą go wywoływać. Nie musi być on spowodowany jedynie zapaleniem miąższu ucha. Ból ucha dzieli się na dwa rodzaje – otalgię pierwotną oraz wtórną. Pierwotna jest zawsze związana z chorobą toczącą się w samym narządzie słuchu. Z kolei wtórna to ból, który jest przyczyną choroby rozwijającej się w zupełnie innym miejscu. Ból ucha środkowego może być spowodowany nie tylko infekcją, ale także urazem ciśnieniowym lub nowotworem ucha środkowego. Z kolei ból ucha zewnętrznego związany jest z urazem miejscowym, zapaleniem, krwiakiem małżowiny lub jej nowotworem. Innymi chorobami wpływającymi na rozwój bólu ucha są choroby zębów, nowotwory jamy ustnej i gardła, zapalenie tarczycy, zawał serca, choroba refluksowa, rak płuca. Dlatego jeśli ból nie ustępuje mimo terapii i domowych sposobów, warto zgłosić się do lekarza w celu ustalenia przyczyn. Może się okazać, że ból odgrywa rolę ostrzegawczą i informuje nas o poważnym procesie chorobowym toczącym się w organizmie. Właśnie dlatego bólu ucha nie wolno lekceważyć i każdy niepokojący stan powinien być jak najszybciej skonsultowany z lekarzem, który podejmie odpowiednie kroki. Rodzajem bólu ucha jest także ból psychogenny, który występuje bez żadnej, konkretnej przyczyny oraz dyzestezja, która wiąże się z nieprzyjemnym wrażeniem jedynie podobnym do bólu. Przewiane ucho wizyta u specjalisty. Jeżeli w ciągu 2-3 dni objawy nie ustąpią, należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu lub specjalisty laryngologa. Zazwyczaj przepisane zostaną nam krople do uszu o działaniu przeciwbakteryjnym i przeciwzapalnym. Jeśli doszło do zapalenia ucha środkowego, dostaniemy antybiotyk i leki Co to jest ból ucha? Ból jest zawsze doznaniem przykrym. Należy jednak pamiętać, że na to niekorzystne doznanie składa się zarówno samo odczucie bólu, powstające w wyniku uszkodzenia tkanek, jak i reakcja emocjonalna, która jest skutkiem odczucia wrażenia bólu. Ból ucha jest częstą dolegliwością wieku dziecięcego, jednak określenie tego odczucia i chociaż przybliżonej jego lokalizacji możliwe jest dopiero powyżej 3.–4. roku życia. Dzieci najmłodsze i niemowlęta reagują na ból jako negatywne doznanie objawami ogólnymi, a dolegliwości możliwe do zauważenia to: niepokój, płaczliwość, przerywanie ssania, gorsze łaknienie, wybudzanie się ze snu z płaczem, czasem wymioty czy rozluźnione stolce. W przypadku chorób ucha wrażenie bólu jest wynikiem pobudzenia receptorów bólowych zlokalizowanych w strukturach ucha zewnętrznego i środkowego. Jednakże ból odczuwany jako ból ucha może się pojawić także w przebiegu chorób toczących się w innych narządach. Taki rodzaj bólu nazywany otalgią wtórną (w przeciwieństwie do otalgii pierwotnej związanej z chorobami ucha), choć pochodzi z innych okolic, jest przez pacjenta lokalizowany w uchu i jego okolicy, co wynika z przebiegu włókien czuciowych z nerwami zaopatrującymi jamę ustną, gardło, krtań i wejście do tchawicy. Inną przyczyną mogą być sporadycznie tylko występujące u dzieci samoistne neuralgie (ból promieniujący w obrębie tkanek zaopatrywanych przez nerw). Z reguły bóle związane z chorobą ucha mają charakter ostry, zlokalizowane są w uchu, w miarę rozwoju choroby ucha ból narasta, ale ustępuje z cofaniem się objawów choroby. Natomiast ból z przyczyn pozausznych jest mniej nasilony, ale bardziej rozlany – trudny do umiejscowienia, wolniej narasta i co bardzo istotne, nawraca. Czym jest spowodowany ból ucha? U dzieci bóle związane z chorobą ucha zewnętrznego lub środkowego (ucho wewnętrzne nie ma unerwienia czuciowego, więc choroby toczące się w nim nie powodują wrażeń bólowych) są zdecydowanie częstsze niż otalgia wtórna. Wiedza natomiast o możliwości bólu lokalizowanego w uchu w przebiegu chorób toczących się w innych niż ucho narządach jest bardzo ważna, albowiem często są to bardzo poważne choroby, które przebiegają z bardzo mało nasilonymi dolegliwościami i objawami, w których to właśnie otalgia może być pierwszą dolegliwością zmuszającą do podjęcia diagnostyki. Ból ucha powstaje w podanych chorobach ucha. Choroby ucha, którym towarzyszy ból Choroby ucha zewnętrznego: urazy mechaniczne, chemiczne, oparzenia i odmrożenia małżowiny usznej krwiaki i ropnie pourazowe małżowiny usznej zapalenia ochrzęstnej małżowiny usznej urazy przypadkowe i jatrogenne przewodu słuchowego zewnętrznego zaklinowane ciała obce przewodu słuchowego zewnętrznego, ukąszenia czopy woskowinowe zapalenie bakteryjne przewodu słuchowego zewnętrznego zmiany w przewodzie słuchowym w przebiegu ospy wietrznej, półpasiec uszny nowotwory ucha w zaawansowanym stadium Choroby ucha środkowego: ostre zapalenie ucha środkowego ostre pęcherzowo-krwotoczne zapalenia ucha środkowego zaostrzenie przewlekłych procesów zapalnych uszu barotrauma (uraz ciśnieniowy ucha) urazy głowy powodujące pęknięcia w obrębie piramidy kości skroniowej rozwijające się powikłania ostrego zapalenia ucha środkowego (zapalenie wyrostka sutkowego) dolegliwości po interwencji operacyjnej w przebiegu chorób ucha procesy nowotworowe w zaawansowanym stadium Wśród wymienionych przyczyn zdecydowanie dominuje ostre zapalenie ucha środkowego. W Polsce liczba zgłoszeń do przychodzi/odddziałów pomocy doraźnej z powodu bólu w przebiegu ostrego zapalenia ucha oceniana jest na około milion przypadków rocznie. Jeżeli taką statystykę uzupełnimy stwierdzeniem, że ból zależny jest od zaawansowania ostrego procesu zapalnego, ale w dużej mierze zależy od tolerancji osobniczej, to można przyjąć, że jest to jedna z częstszych dolegliwości wieku wczesnodziecięcego. Pamiętać należy także o możliwości samoistnego pęknięcia błony bębenkowej. Sytuacja taka zwykle poprzedzona jest gwałtownym nasileniem bólu, trudnym do opanowania nawet podawanymi lekami, po której ból ustępuje, ale pojawia się wyciek z ucha płynnej śluzowej lub śluzowo-krwistej wydzieliny o różnej gęstości i ilości. Moment ustąpienia bólu nie jest wykładnikiem poprawy i nie może uśpić czujności opiekunów. Konieczne w takiej sytuacji jest badanie laryngologiczne, ocena ucha i podjęcie leczenia oraz zaplanowanie kontroli procesu ustępowania zmian, ponieważ samoistne perforacje błony bębenkowej nie zawsze dobrze się goją. Ryc. 1. Schemat wyrostka sutkowategoKolejnym niepokojącym objawem w przebiegu procesu zapalnego ucha jest pojawienie się dolegliwości bólowych w okolicy zausznej, narastających przy nawet niewielkim uciśnięciu struktury kostnej - wyrostka sutkowatego (ryc.). Może to świadczyć o zapaleniu wyrostka sutkowatego - niebezpiecznego powikłania toczącego się procesu zapalnego ucha. Zwraca uwagę asymetria, odstawanie małżowiny po stronie toczącego się zapalenia. Konieczne jest zgłoszenie się w trybie pilnym do laryngologa; często konieczne jest leczenie operacyjne dzieci w trybie pilnym. Natomiast ostre pęcherzowo-krwotoczne zapalenie powstaje w wyniku zakażenia wirusowego, zwykle wirusem grypy. Zwykle nie obserwuje się zakażenia bakteryjnego, leczenie przeciwbólowe jest konieczne, ból mija po pęknięciu pęcherzy. Drugim co do częstości powodem bólu ucha jest zapalenie ucha zewnętrznego – przewodu słuchowego zewnętrznego. Choroba zwykle występuje sezonowo i rozwija się jako wtórne zakażenie w miejscu uszkodzenia skóry przewodu słuchowego, przybierając postać ograniczoną – czyli czyraka lub zmiany obejmującej cały przewód słuchowy. Ból wyraźnie nasila się przy ucisku skrawka (z uwagi na wzrost ciśnienia w przewodzie słuchowym). O ile czyrak ma zwykle etiologię gronkowcową, to uogólnione zapalenie powodowane jest przez różne bakterie. Czasem przybiera postać ciężkiego, trudno leczącego się procesu zapalnego i wymaga leczenia w warunkach szpitalnych, dożylnej antybiotykoterapii, leczenia przeciwbólowego oraz opatrunków usznych. Ciała obce zalegające w przewodach słuchowych zewnętrznych wymagają usunięcia pod kontrolą wzroku, aby uniknąć urazów (skaleczeń) przewodu, ale nierzadko zalegające ciała obce powodują miejscowo odleżyny i odczyny zapalne przewodu, które wiążą się z dużą bolesnością. Ze znacznym nasileniem bólu wiąże się uraz ciśnieniowy – barotrauma. Powstaje w wyniku zaburzenia możliwości wyrównania ciśnienia przy niedrożnej trąbce słuchowej, a jego skutkiem jest pęknięcie błony bębenkowej. Aby uniknąć takiej sytuacji, należy pamiętać, aby dzieci, u których obserwuje się nieżyt nosa z wyraźnymi zaburzeniami drożności nie podróżowały samolotem, czy też samochodem, gdy podróż obejmuje trasę o dużych różnicach wysokości nad poziomem morza. Inne urazy – bezpośrednie powodują rany, krwiaki, stłuczenia, w przebiegu których może się rozwinąć nawet zapalenie ochrzęstnej i chrząstki małżowiny. Oprócz bólu, który wynika z bezpośredniego uszkodzenia tkanek i/lub w wyniku rozwoju stanu zapalnego konieczna jest najczęściej interwencja chirurgiczna. Uszkodzenie tkanek powstaje także w wyniku wykwitów ospy wietrznej, które mogą obejmować także małżowinę uszną i skórę przewodu słuchowego. Otalgia wtórna natomiast obejmuje: stany zapalne ostre i ich powikłania (ropień okołomigdałkowy) migdałków podniebiennych zapalenie dna jamy ustnej, zapalenia ślinianek, stany zapalne okołozębowe (szczególnie zębów trzonowych) choroby stawu skroniowo-żuchwowego urazy okolicy krtani i stany zapalne wywołane refluksem przełykowo-krtaniowym nowotwory części nosowej gardła zmiany (pourazowe lub anomalie kręgów) w obrębie kręgosłupa szyjnego. U dzieci najczęstszą przyczyną otalgii wtórnej są stany zapalne migdałków. Ból ucha w przebiegu paciorkowcowego zapalenia gardła jest częstą dolegliwością, pomimo że nie stwierdza się zmian zapalnych badaniem otoskopowym. W przypadkach nacieku okołomigdałkowego ból występuje po stronie nacieku, istotną dodatkową dolegliwością jest ograniczenie otwierania ust. Włókna czuciowe nerwu bębenkowego biegną z nerwem językowo-gardłowym. Choroby zapalne i nowotworowe dna jamy ustnej, choroby przyzębia, nacieki okołozębowe powodują ból odczuwany w uchu poprzez podrażnienie włókien czuciowych biegnących z nerwem trójdzielnym. Natomiast otalgia wtórna zależna od nerwu błędnego może powstać jako skutek urazów krtani zewnętrznych lub spowodowanych niefortunnym połknięciem większego kęsa. Często objawy otalgii wyprzedzają powstanie innych dolegliwości. Natomiast objawy dostrzeżone badaniem obejmują zmiany miejscowe – nacieki, ropnie, deformacje, zaburzenia symetrii, ograniczenia ruchomości gardła, języka czy otwierania ust, umożliwiając prawidłowe rozpoznanie choroby. Jakich badań wymaga ból ucha? Zawsze koniecznym elementem badania jest zebranie wywiadu, czyli ustalenie co stanowi problem odbierany jako powód niepokoju. W miarę możliwości opiekunowie jak najdokładniej powinni poinformować lekarza o swoich wątpliwościach i niepokojach dotyczących zmian zachowania i skarg sygnalizowanych przez dziecko. Ryc. Badanie otoskopowe u niemowlęciaPodstawą wyjaśnienia bólu lokalizowanego w uchu jest badanie ucha – otoskopia (ryc.). Badanie to wyjaśnia obecność zmian w uchu, które mogą być przyczyną bólu lub je wyklucza. W przypadkach wątpliwości dotyczących oceny dokonanej przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej konieczne jest przeprowadzenie badania laryngologicznego. Badanie powinno obejmować cenę stanu ucha, nosa, gardła, a w przypadku wskazującym na dolegliwości z tej okolicy (chrypka, zaburzenia barwy głosu, trudności w oddychaniu) także krtani czy gardła dolnego (miejsca skrzyżowania dróg oddechowych i pokarmowych). W każdym przypadku należy ocenić węzły chłonne szyjne, karkowe, nadobojczykowe oraz podżuchwowe i podbródkowe. W przypadkach, gdy laryngolog uzna to za konieczne, wykonuje się także badania oceniające słuch – badanie audiometryczne oraz funkcjonowanie ucha – badanie tympanometryczne. Niejednokrotnie, szczególnie w przypadkach nasilonego stanu zapalnego konieczne bywa wykonanie badań krwi: morfologia, CRP, gdy podejrzewa się powikłania procesu zapalnego ucha lub inne zmiany wymagające wyjaśnienia badania radiologiczne (RTG, a nawet tomografię komputerową). Co należy robić w przypadku pojawienia się bólu ucha? Ocenić stopień nasilenia dolegliwości. Ocenić palpacyjnie (dotykając) okolice ucha: przed małżowiną uszną, uciskając skrawek, dotykając kości za uchem. Ocenić czy nie ma wycieku z ucha lub czy nie jest widoczne (w ocenie bezpośredniej ) ciało obce lub woskowina. Zmierzyć dziecku temperaturę. Zapytać o inne dolegliwości, nudności, trudności w połykaniu, zaburzenia drożności nosa. Podać leki przeciwbólowe (paracetamol lub ibuprofen). Leki należy podawać regularnie bez przekroczenia dawek. W przypadku nasilenia bólu, narastania objawów ogólnych, w tym wzrostu temperatury, dołączenia się takich objawów, jak nudności, wymioty, konieczne jest zbadanie przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Po ustaleniu informacji o dolegliwościach, badaniu ogólnym i otoskopowym pacjenta lekarz powinien ustalić leczenie lub skierować na badanie laryngologiczne. Rozpoczęcie leczenia zapalenia ucha u dziecka, szczególnie po raz pierwszy, należy do lekarza POZ, u dzieci małych, w przypadkach nawrotowego zapalenia, czy innych niepokojących problemów medycznych konieczne jest badanie laryngologiczne. Badanie to jest także niezbędne wobec braku poprawy po zastosowanym leczeniu lub pojawieniu się niepokojących dolegliwości. Ból gardła bywa także efektem nadwyrężenia gardła, np. przez intensywny krzyk. Przyczynami silnych bólów gardła u dziecka mogą być: ropień okołomigdałkowy, ropień bocznej ściany gardła oraz ropień zagardłowy. Towarzyszącym objawem jest wówczas wysoka gorączka, a także ból ucha, szczękościsk, trudności w połykaniu. WNagły ból ucha u dziecka może być ostry i uciążliwy, często towarzyszy mu także gorączka. Jednym z powodów tych nieprzyjemnych objawów może być przedłużający się, nieprawidłowo leczony katar. Ból ucha u dzieci często wskazuje na stan zapalny. Bolące ucho u dziecka to często objaw zapalenia ucha. Od tego, którą część ucha zaatakują wirusy lub bakterie, zależy rodzaj zapalenia i sposób leczenia. Zauważasz ból ucha u dziecka przy katarze? Przedłużający się katar, a nawet z pozoru niewinne przeziębienie, mogą wywołać poważne powikłania, z zapaleniem ucha włącznie. Spis treści: Ból ucha u dziecka przy ostrym zapaleniu ucha środkowego Objawy zapalenia ucha środkowego Zapalenie ucha środkowego - jak złagodzić ból ucha u dziecka? Zapalenie ucha zewnętrznego Objawy zapalenia ucha zewnętrznego Zapalenie ucha zewnętrznego - co na ból ucha u dziecka? Zapalenie ucha wewnętrznego Objawy zapalenia ucha wewnętrznego Jak leczyć zapalenie ucha wewnętrznego? Gdy ból ucha się powtarza Ból ucha u dziecka - ostre zapalenie ucha środkowego Do zakażenia ucha dochodzi najczęściej poprzez trąbkę słuchową (tzw. trąbkę Eustachiusza), która łączy jamę bębenkową z nosogardłem. Do ucha środkowego wnikają te same wirusy lub bakterie, które spowodowały katar czy zapalenie gardła. Dlatego tak ważne jest leczenie każdej, nawet z pozoru błahej infekcji. Chore ucho zazwyczaj boli. Czasami jednak ból nie jest od razu bardzo silny – początkowo dziecko może się skarżyć jedynie od czasu do czasu na kłucie w uszku. Ale nigdy tego nie lekceważ! Zapalenie ucha środkowego - objawy Gdy zachoruje niemowlę, zauważysz tzw. drażliwość ucha. Maluszek będzie chwytał za nie rączką, przykrywał je dłonią, ale tobie nie pozwoli go dotknąć. Przy tym schorzeniu, ból ucha i gorączka (około 38°C) występują często w parze. Dziecko może być: przestraszone, rozdrażnione, płaczliwe, niechętne do ssania. U starszego malucha objawy zapalenia ucha mogą być mniej dokuczliwe. Na zapalenie ucha środkowego czasami wskazują jedynie zaburzenia słuchu. Nie można ich lekceważyć, zwłaszcza gdy poprzedziła je infekcja górnych dróg oddechowych lub gardła. Zapalenie ucha środkowego - jak złagodzić ból ucha u dziecka? Bardzo ważne jest podanie maluchowi środka przeciwbólowego, np. paracetamolu (dawkę podaj zgodnie ze wskazówkami na opakowaniu). Ulgę cierpiącemu dziecku przynoszą również domowe sposoby na bolące ucho, takie jak ciepły okład lub rozgrzewający olejek kamforowy. Ostre zapalenie ucha środkowego leczy się zwykle środkami: przeciwwirusowymi, przeciwobrzękowymi, przeciwzapalnymi, antybiotykami (ale tylko wówczas, gdy choroba ma podłoże bakteryjne). Niektóre z tych leków występują w formie kropli. Zapalenie trwa około tygodnia. Po kilku dniach leczenia należy zgłosić się na kontrolę. Laryngolog sprawdzi czy nie ma powikłań. Najczęstsze to: wysiękowe zapalenie ucha (z ucha wydostaje się ropna wydzielina), przewlekłe zapalenie ucha. Czasem zdarza się również samoistne pęknięcie błony bębenkowej. Infekcja nieleczona lub zaniedbana może w efekcie doprowadzić do niedosłuchu i powikłań wewnątrzczaszkowych (to zapalenie opon mózgowych, ropień mózgu). To ważne! Jeśli ostre zapalenia uszu powtarzają się, należy szukać innych przyczyn. Zazwyczaj są to: przerost trzeciego migdałka lub przewlekłe infekcje nosa i nosogardła. Ból ucha u dziecka - zapalenie ucha zewnętrznego Na zapalenie ucha zewnętrznego najczęściej dzieci chorują na nie latem. Przyczyną są wirusy i bakterie przeniesione z wody – wystarczy lekkie zadrapanie ucha i rozwija się infekcja. Zapalenia ucha zewnętrznego - objawy Choroba prawie zawsze objawia się bardzo silnym bólem (charakterystyczny jest ból tzw. płatka usznego nawet przy najlżejszym dotknięciu). Ból ucha u dziecka objawia się jednak w tym przypadku bez gorączki, a maluch przeważnie: trzyma się za ucho, krzyczy, nie pozwala dotknąć bolącego miejsca. W następstwie infekcji w uchu rozwija się czyrak (jeden lub kilka), przewód słuchowy jest obrzęknięty, a czasami nawet niemal zaciśnięty. Zapalenie ucha zewnętrznego - co na ból ucha u dziecka? Choremu maluszkowi należy podać środek przeciwbólowy i jak najszybciej pójść z nim do laryngologa. Lekarz zaleci: preparaty miejscowe (zazwyczaj są to antybiotyki), środki przeciwobrzękowe, środki przeciwzapalne, antybiotyk ogólny (w szczególnych przypadkach). Choroba wymaga kilkakrotnych wizyt u laryngologa (bo chore ucho trzeba systematycznie oczyszczać i zmieniać mu opatrunki). Na szczęście powikłania bywają rzadkie. Ból ucha u dziecka - zapalenie ucha wewnętrznego Zapalenie ucha wewnętrznego nazywane jest też zapaleniem błędnika. Pojawia się jako powikłanie po przebytym zapaleniu ucha środkowego lub po zapaleniu opon mózgowych. Bardzo ważne jest szybkie prawidłowe zdiagnozowanie choroby, ponieważ brak odpowiedniego leczenia skutkuje ciężkimi powikłaniami, takimi jak: ropień móżdżku, całkowita utrata słuchu, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, trwałe uszkodzenie narządu równowagi. Zapalenia ucha wewnętrznego - objawy Na zapalenie ucha wewnętrznego wskazują: wymioty, nudności, zawroty głowy, kłopoty ze słuchem, szumy w uchu, zaburzenia równowagi, uczucie zatkanego ucha, oczopląs, pogorszenie ogólnego samopoczucia. Zapalenie ucha wewnętrznego nie objawia się bólem ani wysoką gorączką. Jak leczyć zapalenie ucha wewnętrznego? Leczenie ostrego zapalenia ucha wewnętrznego najczęściej musi się odbywać w warunkach szpitalnych. Tam chory otrzymuje antybiotyki (podawane są one dożylnie). Czasami też wykonuje się drenaż ucha środkowego w celu łatwiejszego wypływania wydzieliny. Chory powinien też ograniczać wysiłek fizyczny i dbać o prawidłową dietę. W szczególnych przypadkach, aby pozbyć się zapalenia ucha wewnętrznego, konieczna jest operacja. Ból ucha u dziecka - gdy zapalenie ucha się powtarza Zdarza się też, że dziecko na zapalenie ucha cierpi nie jeden, dwa razy, tylko infekcje występują znacznie częściej. Co wtedy zrobić? Przede wszystkim malec powinien być pod stałą opieką dobrego laryngologa. To bardzo ważne, bo częste zapalenia ucha, na dodatek nieprawidłowo leczone, mogą doprowadzić do uszkodzeń słuchu! Należy skontaktować się ze specjalistą również wtedy, jeśli maluch: często cierpi na infekcje górnych dróg oddechowych (np. zapalenia gardła), zaczął gorzej słyszeć, ma w uchu bardzo dużo woskowiny. Laryngolog zbada dziecko, ustali przyczynę tych przypadłości i poleci, jak dalej postępować. Dobrze też, by malca prowadził jeden lekarz, który zna historię jego chorób. Zobacz też: Ból ucha w ciąży - 4 sposoby jak go wyleczyć, kiedy antybiotyk [lekarstwa+domowe sposoby] Czyszczenie uszu u dziecka - instrukcja, jak zrobić to poprawnie i bezpiecznie Pielęgnacja uszu noworodka
c2wKT. ból ucha u 6 latka
